فهرست محتوا
با شروع فصل گرما، یکی از دغدغه‌های اصلی خانواده‌های ایرانی، راه‌اندازی صحیح و بی‌دردسر کولر آبی است. بیشترین سهم خنک‌کننده‌ها در بسیاری از مناطق کشور به کولرهای آبی تعلق دارد؛ چون مصرف انرژی پایین، هزینه تعمیر و نگهداری کم و هوای تازه‌ای که وارد خانه می‌کنند، برای اکثر مردم به‌صرفه و محبوب است. اما برای اینکه کولرتان همان خنکای دلچسب سال‌های قبل را داشته باشد و وسط تابستان حوصله‌تان سر نرود یا خرج اضافی روی دست‌تان نگذارد، سرویس سالیانه کولر آبی را جدی بگیرید! این راهنمای جامع، صفر تا صد سرویس، عیب‌یابی و نگهداری کولر آبی را به زبان ساده و مختصر توضیح می‌دهد تا هم خودتان راحت بتوانید انجامش دهید، هم اگر تعمیرکار خواستید، بدانید از او چه بخواهید.
چرا سرویس و نگهداری کولر آبی اهمیت دارد؟
کولرهای آبی برخلاف سیستم‌های پیشرفته‌تر، به خاطر تماس دائم با آب و گردوغبار، خیلی زود ممکن است جرم بگیرند، قطعاتشان مستهلک شود یا حتی بوی بد بدهند. به همین دلیل، اگر به صورت دوره‌ای سرویس نشوند:
- قدرت خنک کردن کولر نصف می‌شود یا باد گرم می‌دهد؛
- پوشال‌ها جرم و رسوب می‌گیرند و هوا ناخوشایند می‌شود؛
- مصرف آب و برق کولر بیشتر شده و شاید هزینه قبض‌تان تا دوبرابر افزایش یابد؛
- قطعات مهم مثل موتور، پمپ آب یا شناور آسیب جدی می‌بیند و خرج اضافی روی دست‌تان می‌گذارد؛
- احتمال برق‌گرفتگی یا خرابی اساسی هم بالاتر می‌رود.
در نتیجه، یک سرویس اصولی و کامل نه‌تنها کولر شما را برای یک سال آماده می‌کند، بلکه سلامت اعضای خانواده را هم تضمین می‌کند.
وسایل مورد نیاز برای سرویس کولر آبی
- آچار پیچ‌گوشتی، آچار فرانسه؛
- فرچه سیمی کوچک، تشت یا پیمانه برای تخلیه آب؛
- روغن یاتاقان (روغن نمره ۱۰ مخصوص کولر)؛
- شیلنگ آب، دستمال پارچه‌ای، ماسک بهداشتی (به‌خصوص اگر سابقه حساسیت، آلرژی یا آسم دارید)؛
- پوشال نو (بهتر است در هر سرویس اصلی، مخصوصا پس از یک سال، پوشال‌ها تعویض شود)؛
- پیچ و مهره اضافه، در صورت نیاز به تعویض؛
- دستکش پلاستیکی برای حفظ سلامت دست هنگام تمیزکاری.
مراحل سرویس کامل کولر آبی، قدم به قدم با توضیحات جزئی
۱. قطع کامل برق کولر
ایمنی همیشه حرف اول را می‌زند. قبل هرکاری، حتماً فیوز مربوط به کولر را از جعبه فیوز منزل قطع کنید یا دوشاخه کولر را از برق بکشید تا هیچ خطری نباشد.
۲. باز کردن درپوش‌ها و بررسی اولیه کولر
درپوش‌های کنار (پوشال‌دار) و بالایی کولر را با دقت باز کنید. با یک نگاه اولیه وضعیت پوشال‌ها، کف کولر، پمپ و شناور را بسنجید. اگر بوی نامطبوع حس می‌کنید یا رنگ آب تغییر کرده، حتماً کولرتان نیازمند یک شست‌وشوی اساسی است.
۳. تعویض یا شست‌وشوی پوشال‌ها
پوشال‌ها اصلی‌ترین نقش را در خنک‌کنندگی کولر دارند.
- توصیه اکید این است که هر سال (پیش از راه‌اندازی کولر)، تمام پوشال‌ها را تعویض کنید. اگر پوشال‌ها هنوز سالم و بدون رگه سیاهی یا کپک هستند، می‌توانید آنها را خارج و با شیلنگ خوب بشویید، اما در صورت تغییر رنگ، پوسیدگی یا بو گرفتن حتمی باید تعویض شوند.
- موقع جا زدن پوشال جدید، حتماً گوشه‌ها و کناره‌ها را خوب مرتب کنید تا هوا به درستی عبور کند.
۴. شست‌وشوی کف، بدنه و شناور
کف کولر معمولاً ته‌مانده رسوبات آب، ذرات خاک، جلبک یا حتی حشرات مرده دارد که هم باعث مسدود شدن پمپ آب و مجاری آب‌رسانی می‌شود و هم بوی نامطبوع ایجاد می‌کند.
- آب داخل کولر را خالی کنید، اگر خروجی یا شلنگ تخلیه ندارد با ظرف بیرون بیاورید.
- کف، دیواره‌ها و شناور را با فرچه سیمی، کمی سرکه یا شوینده ملایم بشویید.
- شناور را بررسی کنید؛ اگر درست کار نمی‌کند و سطح آب را بیش از حد بالا یا پایین تنظیم کرده، یا مشکل نشتی دارد، حتماً تعمیر یا تعویض کنید تا آب هدر نرود.
۵. بررسی و روغن‌کاری موتور و یاتاقان‌ها
یاتاقان‌ها و موتور کولر برای کارکرد بی‌صدا و روان نیاز به روغن‌کاری دوره‌ای دارند.
- چند قطره روغن مخصوص روی محور یاتاقان (دو سر محور موتور) بریزید.
- اگر صدای غیرعادی مثل قیژقیژ شنیدید، حتماً فورا روغن‌کاری کنید و سفتی یا لقی محور را بررسی کنید.
۶. کنترل و تعویض تسمه کولر
تسمه کالای مصرفی مهمی در کولر است؛ اگر بیش از حد شل یا پوسیده باشد نه‌تنها صدای کولر زیاد می‌شود، بلکه موتور اذیت شده و بازده کولر کم می‌شود.
- تسمه را با دست فشار دهید، اگر بیش از ۲ سانتی‌متر پایین رفت یا رد ترک، زدگی، یا نخ‌کش‌شدن داشت، تعویض کنید.
- قیمت تسمه کولر نسبت به بقیه قطعات پایین است و تعویضش به راحتی انجام می‌شود.
۷. بررسی پمپ آب و آبپاش‌ها
پمپ آب قلب خنک کردن کولر شماست.
- برق کولر را وصل کنید، پمپ را روشن کنید و مطمئن شوید آب به تمام قسمت‌ها به‌خوبی می‌رسد.
- اگر پمپ روشن نمی‌شود یا صدای غیرعادی دارد معمولاً باید تعویض یا تعمیر شود.
- نازل‌های آبپاش (شیلنگ بالای پوشال‌ها) حتما باید چک شوند تا آب به صورت یکنواخت روی کل سطح پوشال‌ها پخش شود.
۸. بستن درب‌ها و راه‌اندازی کولر
بعد از اطمینان از سلامت و کارکرد همه قطعات، درپوش‌ها را ببندید.
- برق کولر را وصل کنید و یک دور کولر را روشن کنید تا مطمئن شوید همه چیز درست است.
- چند دقیقه به عملکرد کولر گوش بدهید و جریان آب و صدای موتور را چک کنید.
نگهداری و مراقبت حین استفاده از کولر آبی
- هر دو هفته یک‌بار، سطح آب کولر و وضعیت پوشال‌ها را کنترل کنید.
- اگر بوی بد حس کردید، فوری آب کولر را تخلیه کنید و به آب جدید یا کمی مواد ضدعفونی‌کننده مخصوص کولر اضافه کنید.
- در پایان تابستان آب کولر را کاملاً تخلیه کنید و با یک پارچه خشک بدنه داخل را پاک کنید تا از زنگ‌زدگی جلوگیری شود.
- اگر کولر صدا یا لرزش غیرمعمول دارد، تسمه و شاسی را چک کنید.
- هیچ‌وقت کولر را بدون آب روشن نگذارید که موتور آسیب نبیند.
سوالات متداول درباره سرویس کولر آبی
آیا حتماً هر سال نیاز به تعویض پوشال وجود دارد؟
بله، زیرا پوشال تمیز علاوه بر افزایش راندمان کولر، مانع ورود گردوغبار و قارچ به هوای خانه می‌شود و باعث خنکای بیشتر است.
اگر پمپ آب یا موتور کار نکند چه کنم؟
ابتدا برق و سیم‌کشی را چک کنید، اگر ایرادی نبود معمولاً باید قطعه را تعویض یا توسط تعمیرکار تعمیر کنید.
علت بوی بد کولر چیست؟
نشانه اصلی تمیز نبودن کولر، آب مانده در کف یا پوشال‌های کهنه است. معمولاً با سرویس کامل این مشکل حل می‌شود؛ اما سرویس سالیانه و تخلیه آب کهنه حتما باید صورت گیرد.
اگر توان یا وقت سرویس کولر آبی را نداریم چکار کنیم؟
توصیه می‌شود حداقل یک بار در سال با یک سرویس‌کار فنی و قابل اعتماد، کولر را کامل سرویس کنید تا سلامت و بازده مناسب داشتــه باشد.
جمع‌بندی و توصیه پایانی
سرویس کامل کولر آبی، تضمین‌کننده سلامت دستگاه، خنکی خانه و جلوگیری از خرابی و هزینه اضافه است. با اندکی زمان و دقت، می‌توانید هر سال پیش از فصل گرما کولر خود را آماده کنید و تابستانی خنک و راحت داشته باشید.
اگر در طول سرویس به قطعه‌ای رسیدید که نیاز به تعمیر یا تعویض داشت و ابزار یا مهارت لازم را نداشتید، تعلل نکنید و با یک تعمیرکار مطمئن تماس بگیرید تا کاری اصولی تحویل بگیرید.
